امروزه از روش تخریب با استفاده ازکاتتر به طورگسترده‌ای برای درمان انواع تاکیکاردی(ضربان سریع قلب) دهلیزی، مثل فیبریلاسیون دهلیزی، فلوتردهلیزی و تاکیکاردی دهلیزی و برخی از انواع تاکیکاردی بطنی استفاده میشود. برای انجام تخریب با کاتتر، الکتروفیزیولوژیست (پزشک متخصص تشخیص و درمان آریتمی‌ها) یک یا چند کاتتر که در انتهای خود الکترود دارند را وارد حفرات قلب می‌کند و از نوعی انرژی (معمولا امواج رادیویی) برای نابودکردن (تخریب) بافت غیرطبیعی قلب که باعث ایجادپیام‌های الکتریکی اضافی میشود، استفاده می‌نماید. مساحت ناحیه‌ای از بافت قلب که تخریب میشود خیلی کم است (در حدود یک پنجم اینچ) و در کارکرد کلی قلب هیچ اثری ندارد. یک اسکار (بافت ترمیمی) کوچک و بدون خطر در این ناحیه تشکیل میشود و ریتم طبیعی قلب باز می‌گردد.
این روش میزان موفقیت بسیار بالایی داشته و عوارض جانبی کمی دارد و به بی‌هوشی ملایم و بی‌حسی موضعی نیاز دارد. این روش درد و ناراحتی اندکی دارد و بسیاری از افراد بعد از چند روز به فعالیت معمولی خود برمی‌گردند. در بیشتر افراد تاکیکاردی مداوا میشود و این افراد دیگر نیازی به استفاده از داروهای ضدآریتمی ندارند.
ابلیشن چگونه انجام میشود؟
برای افرادیکه قرار است تا تحت روش تخریب با کاتتر قرار بگیرند، پزشک توصیه می‌کند که چند روز قبل از این عمل مصرف تمام داروهای ضدآریتمی خود را قطع نمایند. در بیمارستان از یک بی‌هوشی ملایم و بی‌حسی موضعی استفاده خواهد شد. پزشک یک یا چند برش کوچک در کشاله‌ران و یکطرف گردن، آرنج، یا درست زیر استخوان ترقوه ایجاد خواهد کرد. سپس پزشک از طریق سرخرگ‌ها یا سیاهرگ‌ها، کاتتر را به سمت قلب می‌فرستد. این روش با هدایت اشعه‌ایکس از طریق دستگاه فلوروسکوپی همزمان انجام میشود، بنابراین پزشک میزان پیشرفت کاتتر در رگ‌ها را به طورمستقیم و همزمان مشاهده می‌کند.
سپس لازم است تا یک دوره از تاکیکاردی (افزایش تعداد ضربان قلب) شروع شود تا پزشک دقیقا معین کند که این آریتمی‌ها از کجای قلب منشأ می‌گیرند. با استفاده از ثبت فعالیت الکتریکی داخلی قلب، پزشک نقشه بافتی قلب را ترسیم می‌نماید تا ناحیه مشکل‌دار را مشخص نماید. به محض آنکه ناحیه دچار مشکل مشخص شد، کاتتر مخصوص تخریب، در آن محل قرار داده شده، امواج رادیویی ارسال میشود و بافت غیرطبیعی قلب از بین می‌رود. برای اطمینان از نابودی کامل بافت غیرطبیعی قلب، پزشک ممکن است با استفاده از داروها یا تحریک الکتریکی بررسی نماید که آیا افزایش دوباره ضربان قلب (تاکیکاردی) رخ می‌دهد یا نه؟ اگرتاکی‌کاردی دوباره رخ دهد، پزشک تخریب را تکرار می‌نماید. زمانیکه دیگر تاکیکاردی رخ ندهد، کاتترها خارج می‌شوند. کل این عمل 2 تا 4 ساعت طول می‌کشد.
حداقل چند ساعت در بیمارستان حضورخواهید داشت تا پزشکان علایم بهبودی، آریتمی‌ها، یا خونریزی از محل‌های ورود کاتترها را بررسی نمایند. بعد از این دوره ممکن است شما به خانه رفته و یا اینکه در بیمارستان بمانید.
شما می‌توانید فعالیت‌های با شدت متوسط را انجام دهید. تقریباً بلافاصله می‌توانید پیاده‌روی و بالا و پایین رفتن از پله‌ها را شروع نمایید. بیشتر افراد در عرض چندروز به مدرسه یا سرکار خود برمی‌گردند. پزشک ممکن است توصیه نماید که 2 تا 4 هفته آسپیرین مصرف کنید تا خون شما را رقیق نماید و در محل تخریب بافت قلبی، لخته خون تشکیل نشود. بعد از چند هفته باید برای ویزیت پیگیری نزد متخصص الکتروفیزیولوژی مراجعه نمایید.
عوارض ناشی از تخریب بافتی نادر می‌باشند، ولی ممکن است بسیارشدید و خطرناک باشند. بسته به نوع آریتمی درمان شده و جایی از قلب که تخریب انجام گرفته است، ممکن است شما دچار بلوک قلبی (که نیازمند ضربان‌ساز است) و یا خونریزی در اطراف قلب بشوید. ولی توجه داشته باشید که احتمال حمله قلبی، سکته مغزی و یا مرگ ناشی ازتخریب بافت قلبی بسیارکم میباشد.
در افراد مبتلا به آریتمی فوق بطنی بدون سایر بیماری‌های قلبی، بهبودی کامل تاکیکاردی در بیش از 95 درصد موارد تنها با استفاده از تخریب بافت قلبی با استفاده از کاتتر میسر میشود. در افراد مبتلا به آریتمی‌های بطنی نیز میزان بهبودی کامل، بالا میباشد.
در افراد مبتلا به سایر بیماری‌های قلبی مثل حمله پیشین قلبی که منجر به آسیب قلبی شده است یا بیماری‌های عضلانی قلبی، تقریباً همیشه یک دفیبریلاتور داخلی کاشته میشود. تخریب با کاتتر باعث میشود که تعداد و دفعات فعال شدن دفیبریلاتور داخلی در این افراد کم شود. بعضی اوقات برای رسیدن به درمان قطعی انجام بیش از یک بارتخریب بافتی با استفاده از کاتتر ضروری است.
اقدامات لازم قبل از انجام Ablation EPS:
– انجام تستهای خونی مورد نیاز
– نوار قلب ، اکو و عکس قفسه سینه
– قطع برخی داروها (از جمله آنتی آریتمی ها )
– رضایت نامه کتبی
– اصلاح موهای ناحیه کشاله ران هر دو طرف
– ناشتا بودن 6 تا 8 ساعت قبل از عمل
– دریافت سرم طبق دستور پزشک
– علامتگذاری نبضهای محیطی
– استفاده از بی حسی موضعی در محل ورود کتتر
EPS چگونه انجام می شود؟
این عمل در حضور متخصص قلب، پرستار و تکنسین انجام می شود.
بیمار در اطاق مخصوصی روی تخت صاف دراز می کشد و چندین مانیتور به او وصل میشود و با رعایت شرایط استریل چندین لوله بلند (کتتر) و ظریف از طریق عروق کشاله ران (فمورال) با راهنمایی اشعه ایکس و صفحه مانیور در قلب در محل مناسب قرار داده می شود.
مراقبتهای بعد از عمل EPS :
– 4 ساعت بی حرکت روی تخت دراز بکشید.
– محل ورود کاتتر را مالش ندهید.
– مایعات زیاد 2 ساعت بعد از عمل بنوشید تا ماده حاجب از بدنتان دفع شود .
– تا روز بعد از عمل از دوش کرفتن خودداری کرده و تا 14 روز در وان آبگرم ننشینید و از شنا کردن خودداری کنید.
– فعالیت بدنی را تا دو روز محدود کنبد وتا 24 ساعت رانندگی نکنید.
– محل عمل خود را هنگام سرفه یا عطسه با دست محکم بگیرید.
– هر گونه درد قلبی را که قبلا تجربه نکردید را فورا اطلاع دهید.
– سیگار را قطع کنید.
-در مورد نحوه وزمان مصرف داروها و مراجعات بعدی اطلاع کامل حاصل نمایید.
بعد از عمل در موارد بسیار کم احتمال عود مجدد بی نظمی قلبی وجود دارد که در صورت وقوع مجدد ، بایستی جهت بررسی به پزشک خود مراجعه کنید .
عوارض و خطرات EPS :
این عمل خطرات بسیار کمی دارد ولی در موارد نادر احتمال خطرات زیر وجود دارد :
- خونریزی: در این هنگام صاف به پشت دراز بکشید ومحل را 10 تا 15 دقیقه با گاز استریل فشار دهید تا خونریزی قطع شود وتا یک ساعت بعد از آن صاف دراز بکشید.
- عفونت محل کتتر: که با علائم تب ، لرز، قرمزی، درد و ترشح مشخص می شود.
- تشکیل لخته: که باعث محدود شدن گردش خون به دست ها و پاها می شود و در صورت بی حسی و سردی و درد اندامها بایستی به پزشک اطلاع دهید.
- سوراخ شدن قلب و ریه و ایجاد ضربانات نامنظم قلبی که از عوارض بسیار نادر این عمل میباشد.
موارد زیر را فورا اطلاع دهید:
- کرختی و سوزش در اندام تحتانی
- خونریزی شدید
- تغییر رنگ و درجه حرارت اندام تحتانی